Nhật: Cá còn nhiễm phóng xạ hàng chục năm

Hơn 1,5 năm kể từ khi xảy ra trận động đất và sóng thần lịch sử phá hủy nhà máy điện hạt nhân Fukushima Dai-ichi ở Nhật Bản, rất nhiều loài cá trong khu vực vẫn chứa hàm lượng phóng xạ Cesium (Cs) ở mức cao.

Nhật Bản là một trong số những nước tiêu thụ nhiều hải sản nhất thế giới, cho nên Chính phủ phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản nước này đặc biệt quan tâm và theo dõi chặt chẽ nồng độ bức xạ trong cơ thể sinh vật biển sau thảm họa Fukushima vào tháng 3/2011.

Theo kết quả rút ra từ một nghiên cứu mới đây, mặc dù hầu hết các mẫu cá dùng trong nghiên cứu đã đạt được ngưỡng Cs an toàn cho tiêu dùng, nhưng một số loài vẫn chứa nồng độ phóng xạ rất đáng lo ngại. Mức Cs cao nhất được tìm thấy ở quần thể cá sống gần đáy biển và gần khu vực Fukushima.

Thông thường, khi không còn tiếp xúc với phóng xạ, nồng độ Cs trong cơ thể sinh vật biển lẽ ra phải giảm đi vài phần trăm. Tuy nhiên, căn cứ vào báo cáo hàng năm trên hơn 8.500 mẫu sò, ốc, cá và rong biển lấy tại khu vực ven biển Fukushima, nhà hải dương học Ken Buesseler của Viện Hải dương Woods Hole (Mỹ) ngay lập tức nhận thấy mức phóng xạ trong cá không hề suy giảm suốt năm qua. Như vậy, chúng chắc chắn vẫn đang phải đối mặt với lượng Cs rò rỉ từ một nguồn nào đó, Buesseler nhận định.

Rất có thể Cs đã phát sinh từ đáy biển hoặc từ dòng nước ngầm bị ô nhiễm chảy vào đại dương, được tích lũy trong trầm tích đáy biển hoặc trong cơ thể các loài giun và động vật không xương sống khác sống dưới lớp trầm tích đó. Chu kỳ bán rã của Cs là 30 năm. Buesseler suy đoán rằng ngay cả khi phóng xạ ngừng rò rỉ hoàn toàn thì nó sẽ vẫn tồn tại ở đó trong vài thập kỷ nữa.

“Nếu Cs rò rỉ từ đáy biển, phải mất nhiều năm thậm chí nhiều thập kỷ để nó biến mất”, Ken Buesseler nói. “Điều này có nghĩa là ngành đánh bắt cá ven biển ở Nhật Bản vẫn sẽ gặp khó khăn trong một thời gian dài sắp tới”.

Ngoài ra, sau thảm họa sóng thần, người ta đã dùng nước biển để làm nguội lò phản ứng hạt nhân, lượng nước này chảy ra biển cũng được xem là một phần nguyên nhân.

Tuy nhiên, nếu bạn có ăn phải các loài hải sản trong khu vực Fukushima thì cũng đừng lo lắng bởi hàm lượng phóng xạ gồm polonium-210 và postassium-40 trong cá ở đây tính ra vẫn thấp hơn hàm lượng của tự nhiên. Polonium-210 và postassium-40 rất phổ biến trong các loài động vật biển, bởi vì trái đất tự nó cũng luôn sản sinh phóng xạ và 99% lượng bức xạ trong đại dương là tự nhiên, 1% còn lại là do các thử nghiệm vũ khí hạt nhân những năm 1960.

“Chúng ta nên biết rằng Cs có rất nhiều trong tự nhiên và về phần mình, tôi đã ăn tất cả các món hải sản trong chuyến đi đến Nhật Bản vào tháng 7 vừa qua”, Buesseler nói.