Không dám dừng Dự án Bauxite Nhân Cơ

“Chúng tôi đã tính đến việc dừng Dự án Bauxite Nhân Cơ nhưng nói thật lòng không dám. Vì những hậu quả phải gánh vác rất khó khăn.” - Ông Nguyễn Tiến Chỉnh - Trưởng ban Khoa học công nghệ và Chiến lược phát triển của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) cho biết tại cuộc họp báo sáng 16/5.

"Làm thì tốt hơn dừng"

Tại cuộc họp báo, lo ngại về hiệu quả kinh tế của hai dự án bauxite ở Tây Nguyên là Tân Rai và Nhân Cơ nhận được quan tâm đặc biệt.

Một số ý kiến cho rằng, dự án Nhân Cơ (Đăk Nông) bị mắc kẹt vì phải vận chuyển đường bộ tới 200km và phải đến năm 2015 có đường sắt thì dự án mới khả thi. Không những vậy, so với tính toán ban đầu, cả hai dự án tăng tới 7.000 tỷ đồng vốn đầu tư như tính toán ban đầu. Tuy nhiên, đóng góp vào ngân sách lại giảm khoảng 700 tỷ đồng mỗi năm. Dự án tại Nhân Cơ đang chậm và mới hoàn thành được 50% tiến độ, vậy nên dừng lại để tránh tổn hại thêm một khoản tiền đầu tư lớn.

Ông Nguyễn Tiến Chỉnh - Trưởng Ban Khoa học công nghệ và Chiến lược phát triển của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Công trường xây dựng nhà máy alumina Nhân Cơ

Ông Nguyễn Tiến Chỉnh cho rằng, dừng dự án Nhân Cơ hay không là vấn đề rất lớn. Đối với một doanh nghiệp, khi đề nghị dừng, phải đặt câu hỏi mình sẽ được lợi, hại gì. Ngồi trên một đống tiền đầu tư, nhà máy đã xây dựng, thiết bị, công trình nằm ngổn ngang, hợp đồng với các đối tác cũng đã ký. Vậy nếu dừng thì thiệt hại lớn như thế nào?

“Tập đoàn đã xem xét tính toán cả phương án dừng nhưng thực tình, chúng tôi không dám. Bởi những thiệt hại mà chúng tôi phải gánh vác rất nhiều. Chúng tôi đã tính toán, xem xét và thấy rằng tiếp tục làm sẽ tốt hơn”, ông Chỉnh khẳng định.

Còn các ý kiến kiến nghị dừng dự án, hãy giải thích rõ cho tập đoàn biết cụ thể vì sao dừng? Những cái được và hại, hậu quả giải quyết ra sao?...

“Tập đoàn rất trân trọng những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học và dư luận. Chúng tôi sẽ tiếp thu và mong muốn hợp tác với những ý kiến xác đáng. Nhưng cũng có nhiều ý kiến ảnh hưởng đến đội ngũ những người cán bộ và công nhân trên các dự án, làm chúng tôi phiền lòng”, ông Chỉnh nói.

Tập đoàn sẽ chịu trách nhiệm

Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam khẳng định dự án có hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, hiệu quả chưa được như kỳ vọng. Tại buổi họp báo, PV đặt vấn đề, dự án thất bại, trách nhiệm thuộc về ai?

Theo ông Nguyễn Tiến Chỉnh, khi làm dự án này, Chính phủ và các cơ quan chức năng đã xem xét, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản có trách nhiệm làm. Nếu có thiệt hại gì, doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước.

Công trường nhà máy sản xuất alumina Nhân Cơ, lắp đặt lò nung

Cận cảnh bùn đỏ trong khu thải bùn đỏ sau khi thải khoảng 10 - 12 ngày đã đóng rắn tại khu thải bùn đỏ, nhà máy alumina Tân Rai

Về những lo ngại đến hiệu quả kinh tế của dự án, Vinacomin cho biết đã thuê tư vấn tính toán và thẩm tra lại tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế của hai dự án. Kết quả cho thấy, dự án có hiệu quả kinh tế trên ba thông số về tác động kinh tế - xã hội, nộp ngân sách Nhà nước, tài chính doanh nghiệp cũng như thời gian hoàn vốn giản đơn.

Theo tính toán, thời gian hoàn vốn của dự án bauxite - nhôm Lâm Đồng là 12 năm, dự kiến nộp ngân sách khoảng 460 tỷ đồng/năm. Dự án Nhân Cơ có thời gian hoàn vốn là 13 năm, dự kiến sẽ nộp ngân sách bình quân khoảng 398 tỷ đồng/năm.

“Ban đầu, dự án có thể lỗ trong thời gian từ 3 – 5 năm do những khấu hao về đầu tư, lãi vay… Nhưng sau này khi giá đẩy lên thì dự án sẽ có hiệu quả.”, người đại diện của Vinacomin khẳng định.

Trước nhiều câu hỏi về giá thành quặng khi bán ra thị trường, Vinacomin đều từ chối trả lời vì cho rằng đó là bí mật kinh doanh và đang trong giai đoạn đàm phán nên chưa thể công bố.

Vinacomin cũng đã ký hợp đồng dài hạn tiêu thụ sản phẩm alumin với Công ty Marubenin (Nhật Bản) và Công ty Nhôm Vân Nam (Trung Quốc).