Nhật "lờ" cảnh báo thảm họa hạt nhân của Mỹ

Nhật Bản đã từng phớt lờ cảnh báo của các chuyên gia Mỹ về thảm họa nước ngầm nhiễm phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Trong bối cảnh Nhật Bản đang phải vật lộn chiến đấu với tình trạng rò rỉ nước nhiễm phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển, các quan chức mới đây tiết lộ rằng nhà chức trách Nhật đã từng phớt lờ cảnh báo của Mỹ về tình trạng nước ngầm nhiễm phóng xạ tại nhà máy này.

Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) ước tính có khoảng 300 tấn nước ngầm bị nhiễm chất phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân này đang từ từ chảy ra biển. Hiện TEPCO phải liên tục bơm nước lên các lò phản ứng bị hư hỏng tại Fukushima để ngăn ngừa tình trạng nóng chảy do quá nhiệt.

Công nhân Nhật bơm nước ra khỏi lò phản ứng hạt nhân ở Fukushima

Theo ước tính của TEPCO, mỗi ngày có khoảng 400 tấn nước ngầm từ các vùng đất cao hơn chảy về phía nhà máy điện hạt nhân này. Hiện các cơ quan hữu trách Nhật Bản cũng không thể ngăn cản được dòng chảy ngầm này, mặc dù họ đã biết về nguy cơ nước ngầm nhiễm xạ trước khi trận động đất sóng thần xảy ra vào năm 2011 làm hư hại nặng nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Hai quan chức tham gia vào chiến dịch dọn dẹp ở Fukushima cho biết TEPCO đã phớt lờ cảnh báo từ các chuyên gia Mỹ về sự cần thiết phải kiểm soát nguồn nước nhiễm xạ tại nhà máy. Ngay từ đầu tháng 4/2011, các chuyên gia này đã đề xuất xây dựng một bức tường chặn nước ngầm chảy vào Fukushima.

Chuyên gia Charles Casto, đại diện của Ủy ban Kiểm soát Hạt nhân Mỹ (NRC) tại Nhật Bản từ tháng 3/2011 đến đầu năm 2012 cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rõ ràng rằng nguy cơ nước ngầm xâm nhập vào nhà máy là rất lớn, và chúng tôi đã chia sẻ thông tin này với chính phủ Nhật Bản.”

Tuy nhiên TEPCO đã chọn cách phớt lờ đề xuất này vì chi phí xây dựng một bức tường chắn sẽ tác động tiêu cực đến hiệu quả làm ăn của nhà đầu tư. Một bản ghi nhớ của TEPCO được gửi tới các quan chức Nhật Bản vào tháng 6/2011 cho biết chi phí xây dựng một bức tường chắn như vậy sẽ làm nảy sinh những quan ngại về nguy cơ phá sản của nhà máy.

Ông Yoshikazu Nagai, người phát ngôn của TEPCO cho biết: “Chi phí không phải là nguyên nhân duy nhất để chúng tôi không thực hiện đề xuất này. Bức tường chắn này làm nảy sinh rất nhiều vấn đề về kỹ thuật khiến chúng tôi không chắc là nó có khả thi hay không. Vì lý do đó, nhiều  người đã lo ngại rằng sẽ bị ghi nhận là một nguy cơ mắc nợ có thể đẩy công ty đến gần hơn tới bờ vực phá sản.”  

Hôm thứ Năm, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tới thăm nhà máy Fukushima và ra lệnh đóng cửa hai lò phản ứng hạt nhân không bị thiệt hại trong vụ động đất sóng thần hồi năm 2011. Ông cũng khẳng định sẽ theo đuổi cam kết của mình nhằm làm cho khu vực này an toàn và ổn định trong thời gian diễn ra Thế vận hội 2020 ở Tokyo.

Trước đó, ông Abe đã cam kết với các quan chức Olympic rằng tình hình hiện đã “được kiểm soát” và hứa sẽ “giải quyết vấn đề rò rỉ nước nhiễm phóng xạ vào cuối tháng 3/2014”.

Tuy nhiên thông báo đưa ra hôm thứ Năm của đại diện TEPCO Kazuhiko Yamashita lại chứa đựng những thông tin trái ngược, trong đó TEPCO nói rằng việc xử lý nước nhiễm xạ tại Fukushima sẽ được hoàn tất vào tháng 4/2015.

TEPCO cho biết hiện công ty này đang đặt cược vào hệ thống “ALPS” để xử lý nước nhiễm xạ, tuy nhiên hệ thống này mới chỉ đang chạy thử và đã bị ngừng trệ hồi tháng 8 sau khi 300 tấn nước nhiễm xạ bị rò rỉ ra ngoài và chỉ có thể tiếp tục chạy lại vào cuối tháng 9.

Hồi đầu tháng, chính phủ Nhật cũng đã cam kết sẽ chi hàng trăm triệu đô-la để dựng một “bức tường băng” bao quanh các lò phản ứng hạt nhân để ngăn chặn nước nhiễm xạ bị rò rỉ.