Vì bạn gái, đánh mất cơ hội học tập

Bạn gái Minh cho rằng Long gay nên không cho bạn trai mình tiếp xúc với Long nữa

Khởi từ một tình bạn cảm động, phát sinh một ý tưởng vĩ đại nhưng rồi câu chuyện diễn biến lãng xẹt, đoạn cuối còn để mở. Hai người là bạn từ hồi mẫu giáo đến hết tiểu học. Trong thời gian này, gia đình Long ăn nên làm ra, ngày một phát đạt, trong khi gia đình Minh vẫn chật vật. Nên lên trung học cơ sở, đôi bạn học hai trường khác nhau: Long học trường “quốc tế”, còn Minh học trường phổ thông cơ sở gần nhà.

Hai người vẫn là bạn thân. Hỏi Long, Long nói: “Chơi với Minh từ nhỏ, quen rồi”. Hỏi Minh, Minh nói: “Long tốt với em, hay cho em mấy thứ nó không thích nữa”. Có khi cho cái áo thun, có khi cho cuốn sách. Hồi lớp 8, Long cho Minh cái điện thoại di động cũ vì đòi được mẹ mua cho cái mới, lý do để tiện rủ Minh đi chơi, chứ nhiều khi Minh không ra tiệm Inernet thì khó “chat” hay “email” được. Lâu lâu, như sinh nhật của bạn chung hồi tiểu học, Long chở Minh đi mua quà, đi sinh nhật. Phần nhiều, tụi nó nhắn tin hay nói chuyện qua điện thoại.

Lên lớp mới, Long chuẩn bị đi du học. Minh vẫn học ở trường trung học gần nhà. Tình bạn vẫn bình thường, tuy xuất hiện nhân vật thứ ba, tôi nghe nói tên Kim. Bộ ba thỉnh thoảng đi xem phim chung khi rạp có phim 3D. Trước khi đi du học, Long cho Minh cái máy tính của mình. Máy để bàn, cũ nhưng tốt. Lý do: Để tiện “chat” với nhau, khi hai đứa cách nhau nửa vòng Trái Đất.

Ý tưởng vĩ đại phát sinh vào một đêm, lúc 0h ở Việt Nam, Minh thức khuya học bài, nhận được cú gọi của Long qua Skype. Long nói bây giờ là 10h sáng ở Seattle và Long đang trên đường đi đến lớp, gọi Minh qua Skype trên cái iPhone mới sắm, để Minh xem cho biết trường của Long, toàn campus có Wi-Fi và gọi Skype-to-Skype không tốn tiền. Sân trường, cây cỏ, người ta đi lại, những tòa nhà gạch đỏ… loáng thoáng lướt qua màn hình máy tính của Minh cùng với những âm thanh lạ lẫm khiến Minh tỉnh ngủ. Cuối cùng, Long bước vào phòng học. Minh bảo, mày cứ để Skype để tao thử nghe giảng, xem có hiểu không.

Mấy bạn trẻ này hình như vẫn còn mắc mứu nhùng nhằng giữa những chuyện bồ bịch với gay ghiếc (Ảnh minh họa)

Liên tiếp trong hai tuần sau đó, Minh “học ké” các lớp của Long, sau buổi học, đôi bạn còn bàn cãi nhau những chỗ thầy giảng họ không hiểu hoặc hiểu khác nhau. Long chụp các tài liệu gửi cho Minh, Minh gửi những bài tập mình làm cho Long và khi Long bổ sung những ý tưởng và cách giải quyết của bạn vào bài nộp cho thầy thì được điểm cao bất ngờ. Đêm khuya, ngồi một mình trên căn gác ọp ẹp, mà nhìn vào màn hình máy tính. Minh có cảm giác như mình đang ngồi cùng bạn trong một phòng học ở Mỹ. Minh nghĩ, bằng cách này, mình thu được kiến thức không kém gì bạn, chỉ không được điểm, chứng chỉ hay bằng cấp như bạ, mình chỉ là người học ké từ xa, một sinh viên vô hình đối với giáo sư của khóa học.

Diễn biến những tháng sau đó: Thức khuya nhiều quá, Minh ngủ gục trong các lớp ban ngày tại trường mà mình là sinh viên chính thức, lại lên cơn nhức đầu thường xuyên. Cuối cùng, Minh thường lăn ra ngủ khò, mỗi khi Long bắt đầu “Skype” từ một lớp học bên kia Thái Bình Dương. Vả lại, kỳ thi sắp đến, Minh “quên đi” các lớp học ké để lo bài vở chính khóa của mình. Sau đó nữa, đôi bạn vẫn tiếp tục “Skype”, chỉ có điều là thường vào giấc chiều tối (tức là ban ngày ở Việt Nam), lúc đó ít lớp học và Long đi xuống phố, dạo chơi, mua sắm hay party với bạn bè, chơi lễ Halloween… Cũng là những điều lạ lẫm thú vị đối với Minh.

Cho đến một hôm, Kim phát hiện trò gọi Skype thường xuyên giữa Minh và Long và thấy là bất bình thường. Mặc dù Minh khăng khăng nói không, Kim vẫn cam đoan là chắc chắn Long là… gay (!). Giữa Minh và Kim đang phát triển một tình cảm trên mức tình bạn nên Minh nghe lời Kim, ít đáp lại những cuộc gọi trên Skype. Long không biết nguyên nhân chính, tưởng là bạn mệt hay bận như bạn nhắn tin vắn tắt, khi không nhận những cuộc gọi.

Mấy bạn trẻ này hình như vẫn còn mắc mứu nhùng nhằng giữa những chuyện bồ bịch với gay ghiếc, điều tôi không thực sự quan tâm. Tôi chỉ tiếc, Minh không kiên trì bám lấy một cơ hội học tập. Hai bạn đã biết tận dụng tiến bộ kỹ thuật để bổ sung sự giáo dục của mình và có thể làm được nhiều hơn thế. Hiện giờ, trên khắp thế giới, việc học từ xa, qua màn hình máy tính hay các thiết bị truyền thông khác, là điều phổ biến, đang nhập vào dòng giáo dục chính thống. Tiến bộ kỹ thuật và sự ứng dụng rộng rãi đã và đang thúc đẩy cuộc cách mạng giáo dục ở những nước tiên tiến nhất và những nước nghèo nhưng kịp nhận ra lợi ích của những cách thức giáo dục mới.

Cái mới dễ bị phản ứng dội ngược của những đầu óc ù lì, và cuộc cách mạng giáo dục “trên mạng” (online educatuon) này hãy còn rất mới, chỉ trong vòng mấy năm gần đây. Thực ra, trước đó cả thập niên, Internet đã được dùng như phương tiện tổ chức/ truyền tải nhanh và hữu hiệu những lớp học “hàm thụ” hay lớp học trên mạng, và cả trường đại học trên mạng, có thu học phí và cấp bằng. Một số trường học và viện nghiên cứu danh tiếng đã đưa tri thức, tài liệu, khóa học lên mạng dưới nhiều dạng khác nhau và hoàn toàn miễn phí nhằm truyền bá kiến thức và giúp đỡ những người hiếu học tự mở rộng việc giáo dục của mình. Chẳng hạn, Bách khoa toàn thư về triết học của ĐH Stanford hay Tài liệu giáo khoa công khai của MIT.

Từng người riêng lẻ cũng biết tận dụng các chương trình ứng dụng, (ngày càng nhiều, tiện dụng, thú vị) để dạy và học. Nổi tiếng nhất là Sal Khan, người sử dụng YouTube để “dạy kèm” từ xa cho em cháu, thu hút hàng triệu người học ké, trong số đó có con cái Bill Gates, tạo một hiệu quả giáo dục rộng lớn, hình thành Học viện Khan nhận được hỗ trợ của những tổ chức/công ty khuyến khích giáo dục như quỹ Bill & Melinda Gates Foundation, công ty Google.

Từ thành công của Khan, cuộc cách mạng giáo dục thời Internet càng được đẩy mạnh trên diện rộng và sâu. Hai con đường lớn dẫn tớ tương lai giáo dục đang mở ra: Một là cách thức dạy học hiệu quả phi chính quy, phản truyền thống; hai là giáo dục miễn phí cho tất cả mọi người, ở mọi nơi.