Lịch vạn niên
Siêu gián điệp dưới mác luật sư (Kỳ 2)
Năm 1948, mười năm sau khi dừng hoạt động gián điệp, Chambers bất ngờ tố cáo luật sư Hiss cũng là gián điệp của Liên Xô.
Năm 1932, Chambers bắt đầu làm gián điệp cho Liên Xô. Những hoạt động của Chambers trong nhiều năm được coi là phản bội đất nước của mình. Mãi cho đến năm 1937, Chambers mới thay đổi lại suy nghĩ. Ông muốn chấm dứt những hoạt động gián điệp của mình.
Chambers cảm thấy lo lắng khi cân nhắc quyết định. Nếu Chambers thừa nhận những hoạt động của mình trong một vài năm trước, có thể Chambers sẽ nhận án tù lên đến 20 năm. Hiện tại, Chambers và Esther đã có hai con, anh không muốn con mình lớn lên chứng kiến cảnh cha chúng bị giam giữ vì tội phản bội đất nước.
Chambers đã tạo cho mình một bộ hồ sơ cá nhân khác với tên khác, thay vì cái tên đã dùng trong thời kỳ hoạt động. Chambers lo sợ gia đình mình sẽ bị trả thù.
Chamber cần một công việc trong chính phủ để làm vỏ bọc cho mình và quyết định làm việc cho một dự án nghiên cứu quốc gia. Esther, vợ ông được nhận làm giáo viên dạy mĩ thuật tại một trường mẫu giáo.
Tháng giêng năm 1938, dự án Chambers tham gia cắt giảm bớt nhân lực, và Chambers là một trong số những thành viên bị cắt giảm. Đây không phải tin tốt cho Chambers, anh cố gắng liên hệ tìm việc và nhanh chóng được nhận làm biên tập cho nhà xuất bản đại học Oxford.
Để an toàn hơn cho gia đình, Chambers thuê một căn hộ thị trấn Woodlawn, bên ngoài Baltimore. Cả gia đình 4 người sống tại đấy. Chủ ngôi nhà sống cùng với gia đình Chambers, ông có một con chó rất dữ, Chamber hi vọng điều này có thể hạn chế được những vị khách không mời tới thăm gia đình.
Thời gian này, Chambers cố gắng thu thập một số thông tin quan trọng trong tổ chức mình từng hoạt động. Chambers nghĩ đó sẽ là phao cứu sinh cho mình trong trường hợp nguy hiểm sau này.
Tới năm 1948, Chambers rời khỏi tổ chức sau 10 năm hoạt động và chuyển làm biên tập viên cho tạp chí Time. Tháng 3 năm đó, Chamber xuất hiện trước Ủy ban điều tra của Hạ viện Hoa Kỳ (HUAC) để tố cáo những tên gián điệp đang hoạt động trong nhà nước Mỹ. Hành động này của Chamber được ví như quả bom chuẩn bị phát nổ phát tan sự nghiệp của Alger Hiss.
Theo thông tin Chamber cung cấp cho Ủy ban, từ năm 1922 đến năm 1937, Chambers hoạt động cho Liên Xô cho đến khi nhận ra mình đang phản bội lại đất nước. Chamber muốn “cảnh báo” cho Mỹ những mối đe dọa từ bên trong đang có ý định chống phá.
Chambers đã thông báo cho trợ lý ngoại trưởng Adolph Berle những gián điệp hiện đang làm việc trong những cơ quan quan trọng của Mỹ, trong đó có Alger Hiss. Theo Chambers, Alger Hiss cũng là một gián điệp do Liên Xô cài vào, hai người đã từng gặp nhau và làm việc cùng nhau với chung mục đích.
Alger Hiss phủ nhận hoàn toàn những lời khai của Chambers, “Tôi không biết Chambers, và cũng chưa bao giờ gặp mặt anh ta.”
Ngày 5/8, Alger Hiss đã đứng trước HUAC để khẳng định lại lời mình nói. Duy nhất một thành viên trong Ủy ban nghi ngờ lời khai của Hiss. Anh ta cho rằng Hiss đang che dấu hành vi phản bội của mình. Đó chính là Richard Nixon, một nghị sĩ quốc hội đến từ California.
Richars Nixon năm 1913 ở Yorba Linda, California, tốt nghiệp đại học Luật Duke và trở thành một luật sư có tiếng ngay sau khi tốt nghiệp.
Nixon được bầu làm nghị sĩ Đảng Cộng hòa vào năm 1946. Trong suốt sự nghiệp của mình, Richard Nixon được đánh giá rất cao bởi khả năng và khiêm tốn. Tuy nhiên, một điểm yếu của Nixon đó là hay nghi ngờ người khác. Nhưng trong trường hợp của Alger Hiss, Nixon có quyền được nghi ngờ. Alger Hiss đang che đậy điều gì đấy.
HUAC đã thành lập một tiểu ban đặc biệt với mục đích điều tra hoạt động của Chambers và Hiss. Tiểu ban bao gồm Edward Hbert, nghị sĩ của Louisiana, John McDowell, nghị sĩ của Pennsylvania, và Nixon, nghĩ sĩ từ California.
Chambers cho rằng Hiss không nói dối khi tuyên bố, “Cái tên Whittaker Chambers không có ý nghĩa gì với tôi” bởi cái tên Chambers dùng khi hoạt động gián điệp cho Liên Xô là “Carl”.
Tuy đã không hoạt động với Hiss trong nhiều năm, những Chambers vẫn nhớ một vài chi tiết cá nhân liên quan đến Hiss.
Chambers cho biết, Hiss cao hơn mình 4 phân và không uống rượu. Bạn bè Hiss gọi Hiss là Dilly, còn vợ Hiss, Priscilla gọi Hiss là Hillly. Chambers còn biết Hiss thường xuyên gọi vợ mình là Prossy. Nhưng chi tiết do Chambers cung cấp khá đặc biệt, nó đã được xác nhận bởi một số người thân của gia đình Hiss.
Ngày 16/8, Hiss lại một lần nữa xuất hiện trước HUAC, vẫn khẳng định mình không hề quen biết Chambers.
Liệu Richard Nixon có tin lời Hiss và tìm ra bằng chứng chống lại Hiss? Mời các bạn đón đọc Siêu gián điệp dưới mác luật sư (Kỳ 3) vào SÁNG SỚM ngày 10/07/2014.
